Slainte με ένα ποτήρι malt whisky

Αν ρωτήσεις γιατί είναι διάσημη η Σκωτία το πιθανότερο είναι να ακούσεις πολλές απαντήσεις. Οι σινεφίλ θα σου πουν για την ταινία Braveheart, οι λάτρεις των μυστηρίων για το τέρας του Λοχ Νες, ενώ οι φυσιολάτρες για την άγρια ομορφιά του τοπίου. Κανείς όμως δεν θα παραλείψει να αναφέρει ότι πάνω από όλα, αυτό που έχει πραγματικά θέσει τη χώρα στον παγκόσμιο χάρτη είναι το whisky (ουίσκι). Μια επίσκεψη στην Σκωτία δεν μπορεί να είναι ολοκληρωμένη, αν δεν περιλαμβάνει μια επίσκεψη σε ένα από τα παραδοσιακά αποστακτήρια της (ακόμα και αν κανείς δεν είναι φανατικός οπαδός του ουίσκι). Έτσι και εγώ, κατά την τελευταία επίσκεψη μου στο Εδιμβούργο, δεν θα μπορούσα να παραλείψω να επισκεφτώ μία από αυτές, μάλιστα ίσως την πιο επώνυμη της περιοχής, αφού το whisky που παράγει είναι γνωστό και ως “The Edinburgh Malt”, το Glenkinchie.

Μόλις 15 μίλια μακριά από το Εδιμβούργο το Glenkinchie είναι ένα από τα συνολικά έξι αποστακτήρια malt whisky που υπάρχουν στα Lowlands. Οφείλει το όνομά του στην τοποθεσία του: σε μια ρεματιά με την ονομασία Kinchie που ρέει ήρεμα ανάμεσα στους κατάφυτους λόφους της περιοχής. Μάλιστα το όνομα «Kinchie» είναι παραφθορά της τοπικής διαλέκτου του «De Quincy», όπου ήταν οι αρχικοί ιδιοκτήτες της γης τον 14ο αιώνα.

Η ιστορία του αποστακτηρίου μεγάλη και με διακυμάνσεις. Από το 1837 που ιδρύθηκε, δεν έλειψαν και τα δυσάρεστα γεγονότα – οικονομικό κραχ, αλλαγές ιδιοκτητών μέχρι και αλλαγή χρήσης των εγκαταστάσεων. Σήμερα όμως συνεχίζει να βρίσκεται εκεί στεγασμένο σε κτήρια κατασκευασμένα με χαρακτηριστικά κόκκινα τούβλα. Περνώντας την μεγάλη καγκελόπορτα με χαραγμένο πάνω της, το όνομα του αποστακτηρίου έχεις να αντιμετωπίσεις μια εκκωφαντική ηρεμία τόσο της φύσης, όσο και του χώρου. Ηρεμία που διακόπτεται αναγκαία από τις τυπικές συστάσεις με τους ανθρώπους της υποδοχής και υπευθύνους για την ξενάγηση. Την πραγματικά private ξενάγησή μου, ανέλαβε ο John, o ιδιαίτερος ενθουσιασμός του για το Glenkinchie με κατέπληξε. Πριν την επίσκεψη στους κύριους χώρους παραγωγής, η ξενάγηση ξεκίνησε με την παρουσίαση ενός πραγματικά εξαιρετικού εκθέματος, ένα ξύλινο μοντέλο του αποστακτηρίου από το 1924 που καλύπτει το χώρο που χρησιμοποιούνταν παλιά για τη μετατροπή του κριθαριού σε βύνη. Μια διαδικασία που σταμάτησε να πραγματοποιείται το 1969.

Σε όλη τη διάρκεια της βόλτας μας στους χώρους που πραγματικά ανδρώνεται το Glenkinchie, οι πληροφορίες έπεφταν βροχή – ήταν από τα λίγα αποστακτήρια που συνέχισαν την παραγωγή καθ’ όλη την διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πόλεμου. Κάθε πρωί εκτός από τα σαββατοκύριακα δέχεται 25 τόνους βύνη. Η χρησιμοποιημένη βύνη διοχετεύεται στην κτηνοτροφία, η πλειοψηφία της παραγωγής της πάντα πάει σε μείγματα και μόνο το 10% παραγωγής ανά έτος προορίζεται για την εμφιάλωση ως single malt. Απίστευτο τί μπορεί να κρύβει η λειτουργία ενός αποστακτηρίου. Παράλληλα ήταν εμφανής η είσοδος της τεχνολογίας σε όλους τους χώρους, computers, εγκαταστάσεις ηλεκτρολογικού και ηλεκτρονικού ελέγχου, όλα στην υπηρεσία ενός σημαντικού για την Σκωτία εθνικού προϊόντος. Α! και κάτι από το παρελθόν, ένα καμπανάκι που χτυπούσε 3 φορές κάθε μέρα και όριζε την ώρα που οι εργάτες μπορούσαν να πιούν, τι άλλο… από ουίσκι.

Η παράδοση είναι κομμάτι της ζωής εδώ. Για παράδειγμα, έξι ξύλινα wash backs (δοχεία ζύμωσης) χρησιμοποιούνται ακόμα για τη ζύμωση, δύο κατασκευασμένα από Οregon Pine και τέσσερα από Canadian Larch. Η διαδικασία της απόσταξης λαμβάνει χώρα σε δυο τεράστιους χάλκινους αποστακτήρες, συμφώνα με τους υπευθύνους τους μεγαλύτερους της Σκωτίας. Ένας σφυρηλατημένος σωλήνας σιδήρου ψυχραίνει το απόσταγμα, προτιμητέος από έναν πιο μοντέρνο συμπυκνωτή. Ενώ για την παλαίωση χρησιμοποιούνται βαρέλια από αμερικάνικο bourbon ουίσκι και ισπανικό cherry. Σύμφωνα με το νόμο που ισχύει στην Σκωτία, ένα ουίσκι για να ονομαστεί malt πρέπει να παλαιώσει το λιγότερο 3 χρόνια, το Glenkinchie παλαιώνει για 12. Αυτή η ιστορία όμως έχει κόστος, κόστος θεϊκό, αφού κάθε χρόνο εξατμίζεται το 2% της παραγωγής. Αυτό οι σκωτσέζοι το αποκαλούν το “μερίδιο των αγγέλων”. Γίνεται αντιληπτό ότι οι “άγγελοι” πίνουν πολύ, για την ακρίβεια 90.000 φιάλες από το Glenkinchie και 3.000.000 φιάλες συνολικά από τα αποστακτήρια της Σκωτίας (αυτή είναι η αντιστοιχία του 2% κάθε χρόνο).

Για το τέλος της επίσκεψης, δεν θα μπορούσε να λείψει και η ανάλογη γευσιγνωσία σε ένα κατάλληλα διαμορφωμένο μπαρ, που υπήρχε η δυνατότητα να δοκιμάσεις και άλλα ουίσκι, από διάφορες περιοχές της Σκωτίας. Αφού για τους σκωτσέζους το ουίσκι είναι κάτι περισσότερο από ένα ποτό, είναι η πολιτισμική τους κληρονομιά.

Στην υγειά σας ή Slainte αν προτιμάτε…