«Θεοδώρα Ρούβαλη: Η νέα γενιά του Οινοποιείου Ρούβαλη χαράζει το δρόμο του ελληνικού κρασιού»
Γράφει: Ιωάννης ο Οινόφιλος
Φωτογραφία: Wineographic / Oscar Oliveras
Το οινοποιείο Ρούβαλη έχει μπει δυναμικά στην καινούργια εποχή, έχοντας στο τιμόνι του τη νέα γενιά, τη Θεοδώρα Ρούβαλη, την κόρη του Άγγελου, η οποία μαζί με τον άντρα της, τον Antonio Ruiz, βαδίζει στα χνάρια του πατέρα της, βάζοντας όμως τη δική της σφραγίδα στην πορεία του οινοποιείου προς το μέλλον.
Βαριά η παρακαταθήκη, η πρόκληση μεγάλη. Η Θεοδώρα όμως δεν φοβάται τις προκλήσεις και δείχνει μια αξιοθαύμαστη σιγουριά στις κινήσεις και τις ενέργειές της, που φανερώνουν αυτοπεποίθηση και επίγνωση των ευθυνών της, κάτι που εγγυάται ότι το οινοποιείο ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον.
Με βήματα σταθερά, προχωρούν με τον Antonio σε μια σειρά από καινοτομίες και αλλαγές σε τομείς που και οι δύο γνωρίζουν και αφορούν την εξέλιξη στην παραγωγή.
Βασική αλλαγή ήταν η διαχείριση της πρώτης ύλης, του σταφυλιού, στον διαχωρισμό ποιοτήτων και αμπελοτεμαχίων και στη χρήση οινοποιητικών τεχνικών που στηρίζονται περισσότερο στη χειρωνακτική φροντίδα, αξιοποιώντας καινούργια δεδομένα σε παραδοσιακές τεχνικές.
Επιμένοντας σταθερά στη βιολογική καλλιέργεια, εκεί που επικεντρώθηκαν ήταν ο σχεδιασμός των προϊόντων ανάλογα με τις ποικιλίες του τόπου και άλλες που κρίνουν ότι αξίζει να δουλευτούν στην Αιγιάλεια, καθώς επίσης και τα διαφορετικά αμπελοτόπια που έχουν στα χέρια τους.
Παράλληλα ρίχνουν το βάρος τους στον εκσυγχρονισμό της εμπορικής στρατηγικής τους, προσαρμόζοντάς την στη γενικότερη στρατηγική ανάπτυξης και προσανατολισμού του οινοποιείου. Για την υλοποίηση του στόχου αυτού προσέλαβαν εμπορικό διευθυντή ένα δυναμικό και έμπειρο στέλεχος της αγοράς.
Είστε, εσύ και ο Antonio, η νέα γενιά σ’ αυτό που ο Άγγελος Ρούβαλης έχτισε με αστείρευτο μεράκι, πολλή αγάπη και φυσικά σκληρή δουλειά, βάζοντας ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στο χώρο του ελληνικού ποιοτικού κρασιού. Μια κληρονομιά θα έλεγα βαριά!
Τι σημαίνει για σένα αυτή η πρόκληση;
Έτσι είναι. Μια σπουδαία κληρονομιά και σε συλλογικό επίπεδο. Ευτυχώς, δεν τη νιώθουμε «βαριά» κληρονομιά αλλά σημαντική εργαλειοθήκη, μια γερή βάση που μας ωθεί από μόνη της και μας δείχνει τον δρόμο της συνέχειας και της εξέλιξης.
Ας πάρουμε για παράδειγμα το Ασπρολίθι, ένα κρασί που κυκλοφορεί το 1990 και αναδεικνύει ελληνική αυτόχθονη ποικιλία και συγκεκριμένο terroir (ορεινός Ροδίτης Πλαγιές Αιγιάλειας με βαρυτική οινοποίηση). Ήταν πρωτοποριακό και φώτισε τον δρόμο σηματοδοτώντας μια νέα εποχή. Αυτή τη λογική ακολουθούμε και σήμερα αναδεικνύοντας τις ποικιλίες Τσιγκέλω, Λαγόρθι, Κυδωνίτσα, Ασύρτικο σε επιλεγμένα micro-terroirs. Ακόμα και το brand αυτού του κρασιού είναι διαχρονικό, εμπνευσμένο από τον τόπο του όπως και σήμερα όλη η γκάμα των κρασιών μας που επικοινωνούν τα στοιχεία του terroir μας (έδαφος, κλίμα, φυτό, άνθρωπος) και έτσι έχουμε το Σύρραχο (το σημείο που συναντιούνται δυο ορεινές ράχες), τον Μικρό Βοριά (καθώς η Αιγιάλεια απολαμβάνει βορεινή έκθεση λόγω του ρήγματος του Κορινθιακού Κόλπου), το Λευκό Λινό (τα λινά που είναι οι μικρές ασβεστωμένες αγροικίες μέσα στα αμπέλια), τη Φραγκοσυκιά (τοπωνύμιο της δικής μας αγροικίας, όπου ξεκίνησαν όλα!), το Λαγόρθι, το Ασύρτικο και την Τσιγκέλω (αυτόχθονες ποικιλίες).
Στην προσπάθειά σας εσύ και ο Antonio είστε μόνοι, υπάρχει πάντα το άγρυπνο βλέμμα του Άγγελου που στέκεται πίσω σας και σας δημιουργεί μια ασφάλεια ή νέοι συνεργάτες ήδη στέκονται αρωγοί σας;
Σε αυτή την προσπάθεια δεν θα μπορούσαμε να είμαστε μόνοι. Η δημιουργία και η πορεία ενός κρασιού είναι αποτέλεσμα πολλών διαφορετικών ανθρώπων, από τον αμπελουργό μέχρι το πρόσωπο του οινοποιείου στην αγορά. Το άγρυπνο βλέμμα του Άγγελου δημιουργεί πάντα μια ασφάλεια και η απόλυτη ελευθερία που μας έδωσε από την πρώτη στιγμή ήταν η βασική ώθηση για να προχωρήσουμε τόσο γρήγορα και με ριζικές αλλαγές στη νέα σελίδα του οινοποιείου. Αυτό, σε συνδυασμό με τον Δημήτρη Κουρτάκη, που πολλοί δεν γνωρίζουν ότι είναι ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος του θεάτρου και υποστηρικτής της προσπάθειας που κάνουμε ως ορεινή αμπελουργία και των μοναδικών αμπελουργικών τοπίων της Αιγιάλειας και ο οποίος έχει παίξει καταλυτικό ρόλο στη θετική εξέλιξη του οινοποιείου. Και βέβαια η νέα ομάδα που δημιουργήσαμε σιγά σιγά στο οινοποιείο και στα αμπέλια είναι πολύ δυναμική, με πραγματικό ενθουσιασμό και αγάπη για το κρασί, αναβαθμίζοντας έτσι την ποιότητα των εργασιών και ομορφαίνοντας την καθημερινότητά μας.
Από τότε που αναλάβατε το οινοποιείο και τους αμπελώνες ποιες είναι οι βασικές αλλαγές, ενδεχομένως και καινοτομίες, που έχετε επιφέρει;
Ξεκινήσαμε από τους τομείς που ο Antonio και εγώ γνωρίζουμε καλύτερα, δηλαδή την εξέλιξη στην παραγωγή. Το οινοποιείο είναι σύγχρονο, βαρυτικό και καλά εξοπλισμένο οπότε εκεί λίγες βελτιώσεις χρειάστηκαν. Η βασική αλλαγή ήταν στη διαχείριση της πρώτης ύλης, του σταφυλιού, στον διαχωρισμό ποιοτήτων και αμπελοτεμαχίων και στη χρήση οινοποιητικών τεχνικών που στηρίζονται περισσότερο στην χειρωνακτική φροντίδα, αξιοποιώντας καινούργια δεδομένα σε παραδοσιακές τεχνικές. Επίσης, προκρίναμε σταθερά τη βιολογική καλλιέργεια. Εκεί που επικεντρωθήκαμε ήταν ο σχεδιασμός των προϊόντων ανάλογα με τις ποικιλίες του τόπου μας και άλλες που θεωρούμε ότι αξίζει να δουλευτούν στην Αιγιάλεια αλλά και τα διαφορετικά αμπελοτόπια που έχουμε στα χέρια μας. Στόχος μας το κάθε κρασί να είναι μοναδικό, να έχει λόγο ύπαρξης και όλα μαζί να δημιουργούν μια κοινή ταυτότητα, με την υπογραφή του οινοποιού και την αντανάκλαση της ορεινής Αιγιάλειας στο ποτήρι.
Στην κατεύθυνση παραγωγής premium προϊόντων, προχωρήσαμε σε φύτευση νέων βιολογικών αμπελώνων στα 1000μ υψόμετρο στην τοποθεσία Σύρραχο, σ’ ένα μαγικό μέρος, πάνω από το φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού, σε πεζούλες που βλέπουν τον Κορινθιακό κόλπο με στόχο μικρές παραγωγές υψηλής ποιότητας.
Στη συνέχεια δουλέψαμε το rebranding του οινοποιείου, το website και τη δημιουργία των νέων ετικετών με συντονιστή τον Δημήτρη και την καλλιτεχνική του ομάδα και συνεργάτη μας σε αυτό το εγχείρημα την K2design.
Τέλος, τώρα που είμαστε έτοιμοι, επικεντρωνόμαστε στην παρουσία μας στην εσωτερική αγορά, στις εξαγωγές και την επικοινωνία. Θα χρειαστεί και αυτό το κομμάτι να εκσυγχρονιστεί έτσι ώστε να συνάδει με τις αλλαγές που έχουμε επιφέρει.
Εκσυγχρονισμός εμπορικής στρατηγικής
Με την πρόσληψη του κ. Βαγενά στη θέση του εμπορικού διευθυντή, θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας το εμπορικό πλάνο σας;
Ο Γιάννης Βαγενάς προέρχεται από την καρδιά της Αιγιάλειας και είμαστε σε επαφή από τα πολύ πρώτα μας βήματα. Έχει σπουδές στον Τουρισμό, τη Διοίκηση Επιχειρήσεων και το Ανθρώπινο Δυναμικό, μεγάλη κοσμοπολίτικη εμπειρία, σπουδαίες γνώσεις για το κρασί και την εστίαση και είναι σε θέση να αξιολογεί τι προσφέρεται στην αγορά. Είναι το πρόσωπό μας, το πρόσωπο του οινοποιείου Ρούβαλη στην αγορά και το πλάνο είναι να εκσυγχρονίσουμε και την εμπορική στρατηγική μας προσαρμόζοντάς την στη γενικότερη στρατηγική ανάπτυξης και προσανατολισμού του οινοποιείου.
Ανάδειξη κύριων αλλά και καινούργιων ποικιλιών
Στο portfolio των κρασιών του κτήματος προστέθηκαν κάποιες νέες ετικέτες. Θέλεις να μας μιλήσεις γι’ αυτές; Θα ακολουθήσουν και άλλες προσθήκες;
Η φιλοσοφία μας βασίζεται στην ανάδειξη των κύριων ποικιλιών μας, του ερυθρωπού αυτόχθονου Ροδίτη και της Μαυροδάφνης Τσιγκέλω, τις οποίες και οινοποιούμε με διαφορετικούς τρόπους (σε μονοποικιλιακή οινοποίηση, σε blends, σε ροζέ οινοποιήσεις, από επιλεγμένα αμπελοτόπια στην πιο εκλεπτυσμένη έκφρασή τους) αλλά και σε κάποιες παγκόσμιες ποικιλίες που αγαπάμε και στην Αιγιάλεια, δίνουν πολύ εκφραστικά κρασιά όπως το Riesling(φυτεμένο στα 1000μ υψόμετρο), το Chardonnay μακράς παλαίωσης από επιλεγμένο αμπελοτόπι μικρών αποδόσεων και το Cabernet Franc.
Σε αυτή τη λογική προστίθεται τώρα στην γκάμα μας ο Ροδίτης Single Vineyard από το επιλεγμένο αμπελοτόπι «Καταράχι 4», ένα γαστρονομικό κρασί που μας συστήνει εκ νέου τον Ροδίτη και τις δυνατότητές του. Επίσης, η Κυδωνίτσα, ένα κρασί από λιαστά σταφύλια που παραμένουν εναλλάξ σε ήλιο και σε σκιά κατά τη διάρκεια της ημέρας. Στη συνέχεια, με αυστηρή διαλογή των υπερώριμων ρογών, οδηγούμαστε σε ένα γλυκό κρασί από την ανερχόμενη όσο και ιστορική ποικιλία της Πελοποννήσου που μας παραπέμπει κατευθείαν στον Μalvazia οίνο του Μεσαίωνα.
Η αλήθεια είναι ότι βρίσκεστε στο τιμόνι της επιχείρησης σε μια περίοδο γεμάτη προκλήσεις, με κρισιμότερη – που είναι παγκόσμια και μας αφορά όλους – την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που επιφέρει η κλιματική αλλαγή. Τι επιπτώσεις έχεις διαπιστώσει ότι έχει επιφέρει η κλιματική αλλαγή αυτή τη στιγμή στους αμπελώνες σας και στην παραγωγή των κρασιών σας ευρύτερα; Πιστεύεις ότι η κατάσταση είναι αναστρέψιμη; Ποιες είναι οι πρακτικές που ήδη ακολουθείτε και ποιες ενδεχομένως σκέφτεστε να ακολουθήσετε στο μέλλον;
Όσον αφορά στην άνοδο της θερμοκρασίας (είναι αλήθεια πως τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν παρατηρηθεί οι πιο ζεστοί χειμώνες της σύγχρονης εποχής) έχουμε κάνει τις επιλογές μας με συγκεκριμένα αμπελοτόπια σε μεγάλα υψόμετρα όπου φυτεύουμε και τους νέους μας αμπελώνες (κάθε 100μ. υψομέτρου, η θερμοκρασία στην Αιγιάλεια πέφτει 0,7C).
Όσον αφορά στη λειψυδρία, που βέβαια καθίσταται επικίνδυνη και λόγω των συνεχών υψηλών θερμοκρασιών, δημιουργήσαμε μεγάλες λιμνοδεξαμενές μέσα στα ορεινά αμπέλια και συγκεντρώνουμε τα νερά των βροχών και των ρεμάτων κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Χρόνο με τον χρόνο εμβαθύνουμε τις γνώσεις μας πάνω σε αυτά τα θέματα ανυπομονώντας για όλα τα σύγχρονα δεδομένα από έρευνες διαχείρισης της αμπέλου.
Επίσης, εξ αρχής προσανατολιστήκαμε σε ποικιλίες ανθεκτικές και όψιμες που στα ορεινά τρυγούνται μετά τις φθινοπωρινές βροχές έτσι ώστε να αξιοποιούν την κρίσιμη αλλαγή του καιρού. Βασιλιάς βέβαια σε αυτή την κατεύθυνση είναι ο Ροδίτης, αλλά και η Μαυροδάφνη, η Κυδωνίτσα, το Ξινόμαυρο μας αποζημιώνουν γι’ αυτές τις επιλογές.
Φέτος ο τρύγος είχε τεράστιο ενδιαφέρον. Λόγω των υψηλών θερμοκρασιών η ωρίμανση στις πιο πεδινές περιοχές και στις πρώιμες ποικιλίες έγινε σε ασυνήθιστα σύντομο χρονικό διάστημα ενώ στα ορεινά της Αιγιάλειας οι ωριμάνσεις ακολούθησαν έναν πιο αργό και σταθερό ρυθμό. Ο τρύγος στα υψόμετρα 500-650μ. ήταν περίπου 20 ημέρες πιο πρώιμος ενώ στα πιο ορεινά αμπέλια (800-1100μ) γύρω στις 10 ημέρες πιο πρώιμος. Επίσης, τα παλαιά αμπέλια πάντα πλεονεκτούν. Όλα αυτά τα στοιχεία μας κάνουν να πιστεύουμε πολύ στην Αιγιάλεια για το μέλλον.
Η αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής
Ποιες πρωτοβουλίες πιστεύεις ότι θα πρέπει να δρομολογηθούν σε κλαδικό επίπεδο και κατ´ επέκταση εθνικό για την αντιμετώπιση του φαινομένου; Γνωρίζεις αν έχουν γίνει ήδη συζητήσεις; Υπάρχουν πρωτοβουλίες; Σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε;
Σχετικά με άλλες χώρες και κυρίως με τις χώρες του «Νέου Κόσμου», έχουμε αργήσει πολύ στο να συζητήσουμε τα περιβαλλοντικά θέματα και την κλιματική κρίση σε σχέση με τη γεωργία. Είναι πολύ σημαντική η συνεργασία των ανθρώπων της Έρευνας με το παραγωγικό δυναμικό της χώρας (αμπελουργούς και οινοποιούς), ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας όσον αφορά τις ποικιλίες και τον τρόπο καλλιέργειας και η πριμοδότηση των ορεινών αμπελώνων που προς το παρόν είναι μια λύση. Το ελληνικό κρασί έχει κάνει άλματα τα τελευταία χρόνια και ως προϊόν – πόλος που μπορεί να «τραβήξει» μαζί του και να αναπτύξει και άλλους τομείς (γαστρονομία, αειφόρος τουρισμός κτλ) καθιστά άμεσα αναγκαία μια οργανωμένη στρατηγική αμπελουργικής ανάπτυξης σε εθνικό επίπεδο.
Ποιο είναι το όραμά σας για το οινοποιείο και τους αμπελώνες;
Η πρώτη γενιά του Ελληνικού Κρασιού, η γενιά του Άγγελου, κατάφερε να στήσει το ποιοτικό Ελληνικό Κρασί. Από εδώ και πέρα, που η ποιότητα θεωρείται δεδομένη, το όραμά μας είναι να δημιουργήσουμε «μεγάλα» κρασιά αναδεικνύοντας τα ιδιαίτερα μικροκλίματα της Ελλάδας και συνδέοντάς τα επίσης με την ιστορία του τόπου. Στόχος η χώρα μας να είναι ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο όπως της αξίζει τουλάχιστον στον αμπελοοινικό τομέα και στον πολιτισμό του κρασιού. Αυτό προϋποθέτει πολύ καλή γνώση του τόπου μας και των ποικιλιών και χρόνια συλλογικής αμπελουργικής εμπειρίας. Σε κάθε περίπτωση, θα έχουμε βάλει ένα λιθαράκι για να συνεχίσει η επόμενη γενιά. Γυρνώντας στην πρώτη ερώτησή σας, αυτή είναι τελικά η πρόκληση.
Μια νέα εποχή λοιπόν ανοίγεται για το οινοποιείο και τους αμπελώνες Ρούβαλη, με το τιμόνι της επιχείρησης να βρίσκεται στα χέρια της δεύτερης γενιάς του κρασιού και το όραμα της οποίας είναι η δημιουργία «μεγάλων» κρασιών που θα αναδεικνύουν τα ιδιαίτερα μικροκλίματα της χώρας μας. Μπροστά της η νέα αυτή γενιά έχει να αντιμετωπίσει προκλήσεις σημαντικές, αλλά και προβλήματα που ξεπερνούν τα όρια του οινοποιείου και αφορούν το σύνολο της ελληνικής οινοποιίας. Όπως είναι για παράδειγμα η μεγαλύτερη πρόκληση, αυτή της κλιματικής αλλαγής, που απαιτεί οργανωμένη, συλλογική αντιμετώπιση, με τη συνεργασία όλου του κλάδου αλλά και την ανάγκη ύπαρξης οργανωμένης στρατηγικής αμπελουργικής ανάπτυξης σε εθνικό επίπεδο, όπως επισημαίνει η Θεοδώρα Ρούβαλη.
Οι προκλήσεις μεγάλες, αλλά η Θεοδώρα Ρούβαλη μαζί με τον άντρα της, τον Antonio Ruiz, διακατέχονται από τη σιγουριά ότι μπορούν να αντεπεξέλθουν με επιτυχία σ’ αυτές. Εμείς από τη μεριά μας θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις της οινοποιίας Ρούβαλη και θα σας ενημερώνουμε για οτιδήποτε νέο προκύπτει.
